Yahudiliğin Ritüelleri
Günlük, Haftalık ve Yıllık Ritüeller: Yahudilikte dinî ritüeller, günlük, haftalık ve yıllık olmak üzere bireysel veya cemaat hâlinde yapılır
Günlük
Günlük ritüel, evde bireysel veya mabette cemaat halinde, sabah, öğleden sonra ve güneş battıktan sonra dua etmekten ibarettir. Günlük ritü- ellerin temelini ‘Şema Yisrael’ (Dinle İsrail) duası ile Amida oluşturur. Amida, ritüelin ayakta yapı- lan bölümüdür. Erkekler, sabah ritüelinde, diğer vakitlerden farklı olarak başlarına ve omuzlara Tallit örterler. Aynı şekilde Cumartesi haricindeki günlerde, sabah ritüelinde sol kollarına ve alınlarına Tefilin bağlarlar.
Haftalık
Şabat (Cumartesi), haftanın en kutsal günüdür. Bu günde Yahudiler hiçbir iş yapmazlar. Bunun nedeni, Yahudi inancına göre Tanrı’nın dünyayı altı günde yaratmış ve yedinci gün, yani Cumartesi günü dinlenmiş olmasıdır. Tanrı bu günü Yahudiler için bir dinlenme ve ritüellerini yerine getirme günü ilan etmiştir. Cumartesi çalışma yasağı, Cuma akşamı günbatımında başlar Cumartesi akşamı sona erer.
Yıllık
Yıllık ritüeller, dinî bayramlardır.
Şabat (Cumartesi) Yasakları: Yahudilerin Şabat günü yapması yasak olan 39 tür iş vardır. Kutsal metinlerde yer alan yasaklardan bazıları: Toprağı sürmek, tohum ekmek, ekin biçmek, hamur yapmak, fırında pişirmek, düğüm atmak, düğüm çözmek, dikiş dikmek, dikiş sökmek, avlanmak, yazmak, silmek, inşa etmek, yıkmak, ateş yakmak, ateşi söndürmek ve benzeri. Günümüzde bu yasaklara yenileri ilave edilmiştir. Örneğin, araba, telefon ve elektrikli aletler kullanmak, ışığı açıp kapamak, asansör düğmesine basmak gibi.
not
Roş- Haşana
Dinî Bayramlar
Yahudi takviminde yılbaşıdır. Yahudiler, yılın ilk gününün Tanrı’nın hüküm günü olduğuna ve herkesin kaderinin bu günde belirlendiğine inanırlar.
Yom Kippur
Kefaret günü. Yom Kippur, Yahudilerin en kutsal günüdür. Roş-Haşana’nın ilk gününden başlayıp on gün devam eden tövbenin sonundaki kefaret günüdür. Yahudiler, kişinin bir yıllık kaderinin Roş-Haşana’da belirlendiğine ve Yom Kippur’da son şekli verilip mühürlendiğine inanırlar.
Simha Tora
Tevrat’ı hatim bayramı. ‘Tora Sevinci’ anlamına gelen Simha Tora, Sukot’un sonunda, sinagogdaki haftalık Tevrat okumalarının bir yıllık döngüsünün tamamlanışının kutlandığı bayramdır
Ziyaret Bayramları Tora’da İsrailoğullarının yılda üç kez Kudüs’e ziyaret yapmaları istenir.
Fısıh
Hamursuz Bayramı. Mısır’dan çıkışın anısına kutlanır. Yahudi takvimine göre Fısıh 15 Nisan’da başlar ve bir hafta sürer. İsrail dışında ise sekiz gün kutlanır. Bayram öncesinde tüm mayalı ürünler evden çıkarılır ve hafta boyunca tüketilmez. Bu günlerde mayasız ekmek (matsa) yenir.
Şavuot
Haftalar bayramı. Şavuot, Tevrat’ın Sina’da İsrailoğullarına indirilmesi anısına kutlanır. ‘Tora Bayramı’ da denir. Fısıh’ın ardından yedi hafta sonra, yani ellinci günde kutlanır
Sukot
Çardaklar bayramı. İsrailoğullarının Mısır’dan çıktıktan sonra kırk yıl çölde dolaşmalarının anısına kutlanan bir bayramdır. Bu bayramda geçmişi yâd etmek için çadırlar kurulur ve ağaç dallarıyla süslenir.
Tevrat’ta 248’i emir, 365’i yasaklardan oluşan 613 kural vardır. Dindar bir Yahudi hayatını bu kurallara göre düzenler.
bilgi
Roş-Haşanada şofar üfleyen Ortodoks bir Yahudi